Project A16 "De Groene Boog"

26 juli 2023 

Belangrijk transportinfrastructuurproject met hoge duurzaamheidseisen om de bereikbaarheid van de regio Rotterdam te verbeteren - gebouwd met beton van Dyckerhoff Basal

In het noorden van Rotterdam verbindt het project A16, een elf kilometer lange verlenging van de A16, straks de A13 bij Rotterdam The Hague Airport met het knooppunt van de A16 en de A20 op het Terbregseplein. Hierdoor zal het verkeer op zowel de A13 als de A20 en op delen van het lokale wegennet afnemen. Het woon-werkverkeer van en naar de luchthaven zal hierdoor veel gemakkelijker en sneller verlopen en de bereikbaarheid van de regio Rotterdam zal aanzienlijk verbeteren. Het project omvat ook de aanleg van een tunnel met een lengte van 2,2 kilometer, drie spoorwegovergangen en de bouw van een 400 meter lang viaduct Terbregseplein.

Om te voldoen aan de duurzaamheidseis wordt de weg zo effectief en naadloos mogelijk opgenomen in het landschap. Het Nederlandse ministerie Rijkswaterstaat heeft het consortium De Groene Boog opdracht gegeven voor het ontwerpen, financieren, aanleggen en vervolgens 20 jaar onderhouden van de nieuwe A16. De werkzaamheden zijn in 2019 begonnen en duren naar verwachting tot eind 2024.

Wat de werking betreft, is de reeds genoemde tunnel de eerste energieneutrale snelwegtunnel ter wereld. Zonnepanelen wekken alle energie op die nodig is om de weg- en tunnelverlichting en alle andere tunnelinstallaties te laten werken. Bovendien leidt het feit dat de snelweg door een dichtbevolkt gebied loopt tot het zoeken naar innovatieve oplossingen. Met de tunnel die zowel onder de rivier de Rotte als onder het recreatiegebied Lage Bergse Bos doorgaat, uitzonderlijk stil asfalt en geluidsabsorberende geluidsschermen wordt de A16 Rotterdam een van de best geïntegreerde rijkswegen van Nederland.

De bouwmethoden voor de tunnel en het viaduct over het Terbregseplein zijn nogal spectaculair omdat ze voor Nederlandse begrippen buitengewoon zijn. In de Rottemerentunnel bestaat bijna de gehele tunnelvloer uit een gewapende onderwaterbetonvloer. Bij het drukke verkeersknooppunt Terbregseplein is het viaduct gebouwd volgens de zogenaamde Incremental Launching Method, de eerste keer in Nederland bij een wegkruising in bedrijf. Dit betekent dat een compleet brugdek - één voor elke rijrichting - van de ene naar de andere kant wordt "geschoven" over de volledige lengte van de brug. De betonnen segmenten werden gelanceerd terwijl het verkeer op de snelwegen A20 en A16 eronder kon doorrijden.

De totale hoeveelheid te verwerken beton is ongeveer 400.000 m³, die wordt geproduceerd in vijf Dyckerhoff Basal betoncentrales in Delft, Rotterdam, Dordrecht, Den Haag en Nieuwegein. Tot nu toe is beton van verschillende sterkteklassen geleverd, variërend van C12/15 tot C60/75 in verschillende consistenties tot zelfverdichtend beton. Ongeveer driekwart van het geleverde beton was van de standaardsterktes C30/37 en C35/45, waarvan meer dan 90 % van de consistenties F4 (zeer zacht) of vloeibaar tot zelfverdichtend (SF2). In totaal bestond meer dan 85 % van het geleverde beton uit beton van hogere consistenties - F4, F5 en zelfverdichtend beton.

Verschillende cementsoorten van Duitse Dyckerhoff-fabrieken werden gebruikt om de verschillende betonsoorten te produceren die in het project werden verwerkt, voornamelijk het hoogovencement AQUADUR Doppel [CEM III/B 42,5 N-LH/SR (na)] uit Neuss en ECODUR [CEM III/B 42,5 L-LH/SR (na)] uit Neuwied. Voor speciale eisen aan de vroege sterkte werd echter ook aanvullend portlandcement PZ Dreifach [CEM I 52,5 R] uit de cementfabrieken van Lengerich en Geseke gebruikt.

In totaal is de CO2-voetafdruk (GWPnet) van AQUADUR Doppel ca. 52% en van ECODUR ca. 55% lager dan die van een gemiddeld portlandcement van sterkteklasse 42,5%. CEM III/B-cement, zoals ECODUR, heeft een bijzonder laag klinkergehalte en bevat grote hoeveelheden hoogovenslak als hoofdbestanddeel. Door hun lage hydratatiewarmteontwikkeling zijn ze zeer geschikt voor speciale eisen zoals massieve elementen en bieden ze een hoge weerstand tegen chemische aantasting en chloriden die in het beton binnendringen.

De omvang van het project vereiste grote leveringen over een lange periode. Er waren ongeveer 33 leveringen van onderwaterbeton met een totaal van ongeveer 126.500 m³. De grootste orders waren ongeveer 12.000 m³ die binnen drie dagen geleverd moesten worden. Gedurende deze tijd slaagde Dyckerhoff Basal erin om een bovengemiddeld verbruik van cement en beton te dragen en om voldoende personeel te leveren om de veeleisende taak te vervullen.


Ongeveer 33 leveringen van onderwaterbeton met een totaal van ongeveer 126.500 m³ waren nodig om de Rottemerentunnel te bouwen.


De elf kilometer lange verlenging van de A16 wordt gebouwd met ongeveer 400.000 m³ beton van Dyckerhoff Basal.

De Incremental Launching Method wordt gebruikt voor de bouw van het viaduct Terbregseplein - een primeur in Nederland op een wegkruising die in bedrijf is.